OTO 8 SKŁADNIKÓW NA ZDROWE STAWY, KTÓRYCH SKUTECZNOŚĆ W PROFILAKTYCE STAWÓW ZOSTAŁA UDOWODNIONA NAUKOWO
W leczeniu bólu stawów, wiele osób oprócz przyjmowania leków bierze również suplementy diety, zawierające witaminy, minerały i inne substancje, które korzystnie wpływają na stawy. Przedstawiamy przegląd najlepszych naturalnych składników, których skuteczność w profilaktyce stawów została udowodniona naukowo. Niektóre suplementy diety mogą kolidować z przyjmowaniem innych leków, dlatego jeżeli mamy wątpliwości, powinniśmy skonsultować się z lekarzem lub farmaceutą.
SKŁADNIKI, KTÓRE ZMNIEJSZAJĄ BÓL I STAN ZAPALNY STAWÓW
Siarczan glukozaminy – nazywany również głównym składnikiem chrząstki stawowej, ponieważ dostarcza stawom elementy budulcowe niezbędne do naprawy uszkodzeń spowodowanych chorobą zwyrodnieniową stawów lub innymi urazami. Substancja ta pomaga również w gojeniu się ran. Siarczan glukozaminy nie występuje w dużych ilościach w żywności. Do produkcji suplementu wykorzystywane są skorupiaki (krewetki, homary, itp.) oraz źródła roślinne, często w połączeniu z chondroityną. Aby zobaczyć jego korzystne działanie powinno się go przyjmować przez około miesiąc. Uważa się, że siarczan glukozaminy spowalnia pogarszanie się stanu chrząstek, łagodzi bóle zwyrodnieniowe stawów (OA) i poprawia ruchomość stawów.
Podobnie jak chondroityna, glukozamina smaruje stawy od środka, pomaga w utrzymaniu wody w chrząstce i chroni ją przed zużyciem. Mimo, iż wyniki badań nie są jednogłośne, glukozamina zmniejsza ból i poprawia funkcjonowanie stawów przy osteoartrozie. Największe jak dotąd badanie dotyczące wpływu glukozaminy i chondroityny na pacjentów z chorobą zwyrodnieniową stawów, przeprowadzono u 1600 osób. W pierwszej fazie wykazało, iż wielu pacjentów z umiarkowanym i ciężkim zapaleniem stawów doświadczyło natychmiastowego złagodzenia bólu.
Siarczan chondroityny – Chondroityna jest glikozaminoglikanem, naturalnym składnikiem chrząstki, pozyskiwantym z chrząstki wołowej, rekina lub produkowanym syntetycznie. Często jest łączona z glukozaminą. Dowody naukowe potwierdzają jej działanie w łagodzeniu bólu stawów, poprawie ruchomości stawów i zmniejszeniu dawki powszechnie stosowanych leków przeciwzapalnych. Siarczan chondroityny jest stosowany w celu złagodzenia choroby zwyrodnieniowej stawów. W chorobie zwyrodnieniowej stawów zużywa się chrząstka stawowa, a przyjmowanie siarczanu chondroityny, jednego z budulców chrząstki, może spowolnić jej utratę. Często stosowany jest w połączeniu z innymi składnikami, takimi jak askorbinian manganu, siarczan glukozaminy, chlorowodorek glukozaminy lub glukozamina N-acetylowa. Siarczan chondroityny jest przyjmowany doustnie przy takich chorobach jak HIV, choroby serca, słabe kości (osteoporoza), bóle stawów spowodowane przez leki stosowane w leczeniu raka piersi, kwaśny refluks, wysoki poziom cholesterolu, bóle mięśni po wysiłku fizycznym, chorobę kości zwaną chorobą Kashina-Becka, a także przy swędzeniu i łuszczeniu się skóry (łuszczyca). Siarczan chondroityny jest również stosowany w połączeniu z żelazem w leczeniu anemii. Niektóre osoby z chorobą zwyrodnieniową stawów używają maści lub kremów do skóry z chondroityną i siarczanem glukozaminy oraz kamforą w celu złagodzenia bólu.
Kwasy tłuszczowe Omega-3 – są niezbędne do życia, a więc niezbędne dla zdrowia. Organizm nie potrafi ich produkować, co oznacza, że musimy je dostarczyć w żywności. Odgrywają ważną rolę w każdym etapie życia. Oprócz serca, chronią również mózg, wzrok i mają działanie przeciwzapalne. Olej rybny jest najbardziej znanym suplementem diety z kwasami tłuszczowymi omega-3. Badania wykazały, iż zażywanie rybiego oleju w suplementach diety zmniejsza bóle stawów, czas trwania porannej sztywności oraz obrzęki stawów, związane z mniejszą ilością przyjmowanych środków przeciwbólowych. Wiadomo, iż kwasy tłuszczowe Omega 3 mają niezwykle pozytywny wpływ na układ krążenia, jak również na mózg. Źródłem tych cennych tłuszczów są ryby, algi, owoce morza, nasiona i orzechy. Osoby, które spożywają ryby bogate w kwasy tłuszczowe omega-3 (np. małe niebieskie ryby lub tłuste ryby z zimnych mórz) spożywane ok. 2-3 razy w tygodniu powinny zaspokoić potrzeby organizmu na ten kwas tłuszczowy. Jeśli ktoś jednak nie lub ryb, zawsze może przyjąć kwasy tłuszczowe omega-3 w suplementach diety. Suplementy diety zawierające omega-3 są idealnym rozwiązaniem, gdyż są one wysokiej jakości, nie zawierają metali ciężkich i innych zanieczyszczeń (pestycydów, polichlorowanych bifenyli i dioksyn) znajdujących się w rybach.
Kurkumina – Najważniejszą substancją kurkumy jest kurkumina, polifenol z grupy kurkuminy, odpowiedzialny za żółty kolor tej rośliny. Kurkumina jest naturalnym żółtym barwnikiem, posiada szereg pozytywnych skutków dla organizmu, silne działanie przeciwzapalne, antyoksydacyjne, antyzakaźne i antyrakowe. Jest tradycyjnie stosowana w chińskiej i indyjskiej medycynie ajurwedyjskiej w leczeniu zapalenia stawów, ponieważ blokuje cytokiny i enzymy zapalne. Kilka ostatnich badań wykazało, iż kurkumina ma właściwości przeciwzapalne i zmienia odpowiedź układu odpornościowego. Badania z 2006 roku wykazały, że kurkuma jest skuteczniejsza w zapobieganiu zapaleniu stawów niż w zmniejszaniu stanu zapalnego stawów. W niewielkim badaniu z 2012 r. wykazano, że kurkumina o nazwie BCM-95 zmniejsza ból i obrzęk stawów u pacjentów z aktywnym reumatoidalnym zapaleniem stawów lepiej niż diklofenak, niesteroidowy lek przeciwzapalny (NLPZ). Kurkumina neutralizuje wolne rodniki – niestabilne molekuły, które uszkadzają komórki i przyczyniają się do starzenia się, a także do powstawania chorób takich jak rak czy choroby serca. Regularne spożywanie kurkuminy z suplementami diety stymuluje i pomaga enzymom antyoksydacyjnym w walce z wolnymi rodnikami w organizmie. Wysokie dawki kurkumy rozcieńczają krew i mogą powodować zaburzenia żołądkowe. Unikaj kurkumy / kurkuminy, jeśli bierzesz leki rozrzedzające krew, potrzebujesz operacji, jesteś w ciąży lub masz chorobę pęcherzyka żółciowego.
Imbir – jego aktywny składnik, gingerol, ma działanie przeciwbólowe, przeciwzapalne i przeciwnowotworowe, a także łagodzi objawy zapalenia stawów. Ponadto ma działanie uspokajające i antybakteryjne i jest skutecznie stosowany w leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów, zapalenia kości i stawów oraz innych chorób tkanek mięśniowo-szkieletowych i łącznych. Składniki imbiru działają jako blokery substancji odpowiedzialnych za bolesne procesy zapalne w mięśniach i stawach, powodując mniejsze bóle, obrzęki i sztywność stawów. Imbir oprócz gingerolu zawiera również kwercetynę, flawonoid o silnym działaniu antyoksydacyjnym. Pewne badania wykazały, że kwercetyna może działać zapobiegawczo na rozwój niektórych nowotworów.
Kadzidłowiec indyjski (wyciąg z żywicy Boswellia serrata) – jest to tradycyjny indyjski środek stosowany w celu zmniejszenia bólu stawów. Uważa się, że ma on również działanie przeciwnowotworowe. Jak dotąd udowodniono, że kadzidłowiec zmniejsza stan zapalny stawów, jednak wciąż nie ma wystarczających dowodów na działanie przeciwnowotworowe. Głównymi związkami leczniczymi zawartymi w wyciągu z kadzidłowca są kwasy boswellia, z których najważniejszym jest kwas acetylo-11-keto-beta-boswellicowy (AKBA). Ma on działanie przeciwzapalne i znany jest z tłumienia różnych procesów zapalnych w organizmie. Systematyczny przegląd danych z randomizowanych badań klinicznych wykazał, iż ekstrakty z kadzidłowca są bezpieczne i skuteczne w klinicznym leczeniu reumatoidalnego zapalenia stawów, zapalenia kości i stawów oraz niektórych chorób zapalnych. Badanie zostało opublikowane w 2006 roku. Od tamtego czasu przeprowadzono dodatkowe badania randomizowane, które dowiodły skuteczności ekstraktu z kadzidłowca w leczeniu choroby zwyrodnieniowej stawów.
Witamina D – niezbędna do prawidłowego funkcjonowania kości i mięśni, posiada działanie przeciwzapalne. Witamina D odgrywa istotną rolę w łagodzeniu bólu stawów, szczególnie gdy jest on spowodowany stanem zapalnym. Ostatnie badania łączą niedobór witaminy D z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS), chronicznym stanem zapalnym, który wpływa na stawy. Przegląd badań z 2016 r. wykazał, iż osoby z RZS miały znacznie mniej witaminy D we krwi niż osoby bez RZS. Prace badawcze z 2012 r. sugerują, że niedobór witaminy D może być czynnikiem ryzyka chorób zapalnych, takich jak RZS, i może zwiększać nasilenie tego schorzenia. Suplementacja witaminą D jest przydatna w profilaktyce osteoporozy. Pacjenci z RZS mają większe ryzyko złamań osteoporotycznych i cierpią na silniejsze bóle stawów, dlatego też zaleca się stosowanie suplementacji. Witamina D może również poprawiać nastrój i niwelować objawy depresji.
Wapń – Utrzymuje mocne kości i zęby, reguluje skurcze mięśni, przekazuje impulsy nerwowe i pomaga uwalniać niezbędne hormony i enzymy. Wapń zapobiega osteoporozie – utracie gęstości kości. Uzyskanie wystarczającej ilości wapnia jest kluczowe dla osób z reumatoidalnym zapaleniem stawów (RZS) i osób przyjmujących kortykosteroidy, ponieważ znacznie zwiększa ryzyko wystąpienia osteoporozy. Badania wykazały, że połączenie 1 000 mg wapnia i 500 mg witaminy D zmieniło ubytek kości spowodowany przez kortykosteroidy i zapobiegło dalszemu pogarszaniu się ich stanu. Niektóre badania pokazują, że suplementy wapnia mogą również spowolnić uszkodzenie stawów związane z RZS. Z kolei nadmierne spożycie wapnia w formie suplementów może zwiększyć ryzyko zawału serca.
