Stawy to struktury łączące dwie lub więcej kości w naszym ciele. Znajdują się one w stopach, kostkach, kolanach, biodrach, rękach i wielu innych częściach ciała. Stawy są otoczone i wyłożone tkankami miękkimi. Spuchnięte stawy pojawiają się, gdy zwiększa się objętość płynu w tkankach otaczających stawy.
Spuchniętym stawom zazwyczaj towarzyszy ból, sztywność lub oba czynniki jednocześnie. Można również zauważyć, iż dany staw jest większy niż normalnie lub ma nieregularny kształt. Obrzęk stawów może być objawem chronicznego stanu, takiego jak zapalenie stawów lub uraz, który wymaga opieki medycznej, np. w przypadku zwichnięcia.
OBRZĘK STAWU MOŻE BYĆ OBJAWEM NASTĘPUJĄCYCH SCHORZEŃ:
- Choroba zwyrodnieniowa stawów (OA) występuje zwykle w starszym wieku lub po urazie. Polega na odkryciu końców kości, co jest następstwem zużytej chrząstki stawowej. OA może powodować obrzęk stawów przenoszących ciężar ciała, takich jak kolana, biodra, stopy i kręgosłup. Oprócz bólu w stawie, osoba nie czuje się zmęczona, ani chora.
- Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS) jest stanem zapalnym stawów, który może wystąpić w każdym wieku, nawet u małych dzieci. RZS powoduje bolesne, sztywne i obrzękłe stawy. Zwykle RZS dotyczy rąk, stóp i kolan, ale może również wystąpić w większości stawów w innych częściach ciała. Objawy RZS mogą zakłócać codzienne funkcjonowanie.
- Dna moczanowa (podagra) – zazwyczaj występuje nagle razem z silnymi bólami stawów, obrzękiem, gorącem i zaczerwienieniem, często w kciuku (w około 50% przypadków). Dna moczanowa powoduje silny, bolesny obrzęk stawu, że nawet leżenie w łóżku może być nie do zniesienia. Pacjent zazwyczaj cierpi z powodu bólu tylko w jednym stawie, ale czasami podagra może mieć wpływ na więcej niż jeden staw. W podagrze, kwas moczowy, który naturalnie znajduje się w organizmie, zaczyna tworzyć kryształki wytrącające się w stawach, które powodują ból i stan zapalny. Kryształy mogą pojawiać się również w innych miejscach w postaci grudek pod skórą lub kamieni nerkowych.
- Ankylosowe zapalenie stawów kręgosłupa – jest przewlekłą, zapalną, chorobą reumatyczną. Słowo ankyloza oznacza sztywność, a zapalenie stawów kręgosłupa oznacza stan zapalny kręgów, czyli kręgosłupa. Poza kręgosłupem stan ten może objawiać się również w ścięgnach, a nawet powodować zmiany na skórze. Choroba ta jest grupą chorób nazywaną seronegatywnym zapaleniem stawów kręgosłupa. Może wystąpić w każdym wieku i jest bardziej powszechna u mężczyzn.
- Łuszczycowe zapalenie stawów – Łuszczycowe zapalenie stawów jest zapalną chorobą stawów, która dotyka osoby z łuszczycą. Wedle obliczeń nawet u 30% osób z łuszczycą dochodzi do łuszczycowego zapalenia stawów. Objawy to ból i drętwienie spowodowane stanem zapalnym, który występuje rano lub po odpoczynku, jednak nie jest to regułą i może występować przez cały dzień. Stawy są obrzęknięte i ciepłe w dotyku.
- Zakaźne zapalenie stawów – znane również jako septyczne zapalenie stawów, występuje w wyniku bakteryjnego, wirusowego lub grzybiczego zakażenia tkanek i płynów w stawie. Ma ono wpływ na stawy zwykle po wcześniejszym zakażeniu organizmu. Infekcja rozprzestrzenia się do tkanki łącznej przez krwiobieg z innej części ciała, takich jak skóra, nos, gardło, uszy lub otwarte rany. W ciągu kilku godzin lub dni pojawia się ból, stan zapalny, obrzęk stawów i gorączka. Stawy najczęściej dotknięte zakaźnym zapaleniem stawów to kolana, biodra, ramiona, kostki. Uszkodzone stawy są bardziej podatne na infekcje. Częstymi bakteryjnymi przyczynami zakaźnego zapalenia stawów są rzeżączka Neisseria i gronkowiec złocisty. Niektóre infekcje stawów mogą być wywołane przez więcej niż jeden organizm.
- Urazy stawów – mogą powodować bolesne, obrzękłe stawy i sztywność. Ból stawów może być spowodowany zranieniem lub rozdarciem mięśni, ścięgien i więzadeł otaczających staw, zapaleniem kaletki (zapalenie małych woreczków wypełnionych płynem w stawach), zapaleniem ścięgien (uszkodzenie i zapalenie ścięgna), zwichnięciem, nadwyrężeniem, skręceniem lub złamaniem.
NIEKTÓRE Z OBJAWÓW OPUCHNIĘTYCH STAWÓW
Głęboki, silny ból – przyczyn bólu jest wiele. Można łatwo je rozróżnić, jeśli podzielimy go na ból nocyceptywny i neuropatyczny. Sposób leczenia każdego z nich nieco się od siebie różni. Przykładem bólu nocyceptywnego jest uraz lub złamanie kości. Uszkodzenie tkanki lub uraz jest sygnalizowane przez organizm do mózgu za pomocą nerwów obwodowych w rdzeniu kręgowym, dzięki czemu jesteśmy jego świadomi. Ból neuropatyczny to ból spowodowany uszkodzeniem lub chorobą wpływającą na układ nerwowy. Czasami nie ma oczywistego źródła bólu, a ból ten może pojawić się spontanicznie. Klasycznym przykładem tego bólu jest półpasiec (zakaźna grupa chorób wywołanych infekcją) oraz cukrzycowa neuropatia obwodowa. Ból może pojawić się po uszkodzeniu nerwu lub po udarze mózgu.
Ciepłe w dotyku stawy – pojawiają się jako objaw zarówno w stanach normalnych, jak i nieprawidłowych. Na przykład, ciepło stawów jest normalną częścią procesu gojenia się po wymianie stawu (artroplastyka). Urazy, w tym złamania, stłuczenia i krwawienie mogą prowadzić do jego nagrzewania się. Ciepło nadgarstka może być również wynikiem choroby lub urazu stawu, który powoduje stan zapalny. Choroby te i urazy obejmują zapalenie stawów, takie jak reumatoidalne zapalenie stawów, łuszczycowe zapalenie stawów, zakażenia (przez bakterie lub wirusy) bezpośrednio lub pośrednio dotyczące stawów, septyczne zapalenie stawów, choroba Osgood-Schlattera, powtarzające się kontuzje ruchowe, cellulitis, złamanie, zwichnięcie kolana, niedokrwistość sierpowatokrwinkowa, ropnie, otyłość, obciążenie kolan, gorączka reumatyczna, rozerwana łąkotka, zespół bólu miąższowo-udowego.
Sztywność stawu – uczucie trudności w poruszeniu stawem lub widoczna utrata zasięgu ruchu stawu. Sztywnieniu stawów często towarzyszy ból i/lub obrzęk stawów. W zależności od przyczyny sztywności stawów mogą wystąpić takie objawy jak: zaczerwienienie, wrażliwość na dotyk, gorąco, mrowienie lub drętwienie dotkniętego obszaru. Sztywność stawów może być spowodowana urazem lub bólem stawów i jest częstym objawem zapalenia stawów. Uszkodzenia stawów, w tym sztywność, mogą wystąpić również po urazie stawu. Czasami urazy lub stan zapalny okolicznych obszarów, takich jak zapalenie kaletki, mogą powodować ból, który może ograniczyć ruch stawów i może być postrzegany jako sztywność stawów. Ból stawów nazywany jest również artralgią.
Zaczerwienienie stawów – odnosi się do zaczerwienienia skóry wokół stawu. Często mogą mu towarzyszyć: gorąco, obrzęk stawów, ograniczony zakres ruchów, sztywność stawów lub bóle stawów. Zaczerewienienie stawów jest powszechne przy zapaleniu stawów, np. przy reumatoidalnym zapaleniu stawów. Przyczyną zaczerwienienia może być również uszkodzenie stawu lub otaczających go struktur. W zależności od dokładnej przyczyny, zaczerwienienie stawów może wystąpić w jednym lub w wielu stawach w organizmie. Zapalenie stawów może być spowodowane przez wiele czynników i praktycznie każdy z nich może ich zaczerwienienie. Guzy kości lub wyściółki stawowej (mazi stawowej) są bardzo rzadkimi objawami zapalenia stawów, tak samo jak zaczerwienienie.
SPUCHNIĘTE STAWY MOGĄ BYĆ OBJAWEM BARDZO POWAŻNYCH CHORÓB
Obrzęk nóg może być objawem poważniejszej choroby nerek, wątroby i serca. Pacjenci dotknięci chorobą zazwyczaj są tego świadomi i wiedzą, że obrzęk jest jej konsekwencją.
Nie każdy obrzęk jest jednak spowodowany poważną i ciężką chorobą. Stawy mogą puchnąć od długotrwałego siedzenia, stania lub z powodu upału. Jeśli jednak stawy są opuchnięte przez dłuższy czas, a towarzyszą temu inne objawy, należy koniecznie zasięgnąć porady lekarza.
Nie wszystkie obrzęknięte stawy są traktowane w ten sam sposób, gdyż leczenie zależy od problemu lub diagnozy. Wszystkim osobom dotkniętym przez ten problem zaleca się zmianę stylu życia, która obejmuje więcej ruchu, dostosowanie ćwiczeń i zmianę nawyków żywieniowych. Dotyczy to wyłączenia żywności, która sprzyja stanowi zapalnemu w organizmie, jak również stosowania suplementów diety oraz kremów, które łagodzą ból i zmniejszają stan zapalny.
